Umbrië: het groene hart van Italië

Onlangs zijn wij een weekje naar Umbrië geweest. Dit is de landstreek ten zuiden van Toscane. Pittige wandelingen in de hitte, schitterende natuur, een beetje cultuur, onverstaanbare Italianen alsmede lekker eten en drinken vormden de voornaamste ingrediënten van deze vakantie. Meestal komen we met een mengeling van Nederlands, Engels, Frans en Duits een heel eind in het buitenland, maar deze keer was dat anders. Gelukkig stond er ergens ‘pranzo a sacco’  in onze reisdocumentatie, anders hadden we echt zonder lunchpakket op stap gemoeten. En proviand had je onderweg wel nodig, want we wandelden ver van enige menselijke beschaving tussen agriturismi. Deze tot hotelachtige iets omgebouwde boerderijen zijn de laatste jaren sterk in opkomst. Je hebt ze in allerlei soorten, wij verbleven gelukkig in redelijk luxe, soms zelfs met zwembad.

Met wandelingen tussen de 15 en 20 kilometer per dag en te overbruggen hoogteverschillen tot zo’n 900 meter moet het eigenlijk niet al te warm zijn, vandaar dat we dit reisje in het voorjaar gepland hadden. Maar we hadden pech, het kwik steeg tot ver boven de 30 graden: een record sinds 220 jaar. Toch hebben we telkens weer het volgende agriturismo weten te bereiken en dat was iedere keer weer een nieuwe culinaire verrassing. Luidkeels zingend en fluitend stond de kokkin urenlang de lekkerste gerechten klaar te maken voor slechts enkele gasten, daarbij de heerlijkste geuren verspreidend. En toen we even een kijkje in haar keuken namen, werden we direct getrakteerd op allerlei smakelijke hapjes. Een vriendelijkheid die trouwens kenmerkend was voor alle plaatselijke bewoners die we tegenkwamen.

Ophrys bertolonii
Als plantenliefhebbers zijn we in Umbrië volop aan onze trekken gekomen. Vanwege het mediterrane klimaat bloeien de meeste planten in het voorjaar, om de ergste hitte in de zomer voor te zijn. Er staan opvallend veel bol- en knolgewassen: na hun vroege bloei sterven ze af en overleven ondergronds. Het was echt genieten van de wijn- en olijfgaarden, vaak met een ondergroei van felrode klaprozen en van de weelderig gekleurde wegbermen. Lang niet alle planten konden we thuisbrengen, wat dat betreft hebben we met de foto’s ervan nog het nodige huiswerk. We vonden ook tal van orchideeënsoorten, onder meer de Ophrys bertolonii. Dit is één van de meest karakteristieke orchideeën in Toscane en Umbrië, aldus Bruno Barsella. Zijn (helaas niet meer bestaande) fraaie website Orchids of Italy was voor mij aanleiding om hem fotootjes te sturen van alle verschillende soorten die we gezien hadden, en binnen anderhalf uur had ik een uitgebreide reactie met alle orchideeënnamen van hem terug. Geweldig toch, dat internet…

Koningspage
Vogels zie je minder dan bij ons, en hier is helaas de jacht debet aan. Zo kwamen we zelfs langs speciale vangplaatsen voor lijsters. Tijdens de vogeltrek in het najaar worden er kooitjes met lijsters opgehangen die hun wilde soortgenoten met hun gezang moet lokken. Vervolgens worden ze door jagers in hutjes neergeschoten; lijster geldt in Italië als een delicatesse. Overal op onze tochten zagen we lege hulzen: afschuwelijk! Een vogel die ze daar kennelijk gelukkig niet zo lekker vinden is de nachtegaal. In Zuid-Limburg komt deze zangvogel haast niet meer voor, maar in Umbrië kon je bijna iedere nacht vanuit je bed in het agriturismo luisteren naar hun concerten: prachtig! Wel zagen we enorm veel vlinders, wellicht juist vanwege het ontbreken van vogels – hun natuurlijke vijanden. Als we in Nederland een koninginnepage (zie e-Spekkoek nr. 36) zien, lopen we niet door voordat hij geheel uit het zicht verdwenen is. In Umbrië zouden we dan niet ver gekomen zijn, ze fladderden voortdurend om ons heen. Een soort die we tot dusver slechts uit de boekjes kenden was de koningspage, een al even opmerkelijke verschijning.

fresco met de heilige Franciscus van Assisi
Italië is natuurlijk ook zeer rijk aan cultuur. We bezochten middeleeuwse stadjes als Orvieto en Todi met hun prachtige kerken en historische stadsbeelden. Maar ook tijdens onze wandelingen doemden soms in the middle of nowhere plotseling bedevaartsplaatsjes en kloosters op. In één daarvan een mooie fresco met onderaan het kruis geknield de heilige Franciscus van Assisi afgebeeld, die enige tijd op deze plek verbleef.

(e-Spekkoek nr. 55, 31 mei 2003)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten